Każdy obywatel ma możliwość domagania się informacji o działalności organów władzy publicznej, takich jak np. samorządy, a zadaniem urzędników jest odpowiedź na przesłane pytania. Jest to jedna z możliwych form kontroli społecznej nad osobami lub podmiotami wykonującymi działania na rzecz lokalnej społeczności, dlatego przygotowaliśmy krótki, precyzyjny poradnik na ten temat do praktycznego wykorzystania w razie wystąpienia takiej potrzeby.
Z niniejszego artykułu dowiecie się, jak i do kogo można składać wnioski o dostęp do informacji publicznej, ile dni trzeba będzie czekać na odpowiedź urzędnika oraz dodatkowo, udostępniamy też darmowy, gotowy wzór wniosku do Urzędu Miejskiego w Zwierzyńcu do pobrania i samodzielnego wypełnienia (wystarczy jednak zmienić dane urzędu na inne, by móc stosować ten wniosek uniwersalnie).
Dostęp do informacji publicznej – podstawowe informacje
Zgodnie z art. 61 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej: „obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa”.
Realizację tego prawa najbardziej uszczegóławia z kolei Ustawa z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej, której pełna treść znajduje się tutaj i na którą najczęściej powołują się osoby składające wnioski.
Z ustawy dowiadujemy się, że Prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienia do:
- uzyskania informacji publicznej, w tym uzyskania informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego;
- wglądu do dokumentów urzędowych;
- dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów.
Udostępnieniu podlega zatem niemal każda informacja, przykładowo o takich tematach jak:
- zamierzenia działań władzy ustawodawczej oraz wykonawczej,
- tryb działania władz publicznych i ich jednostek organizacyjnych,
- stan przyjmowanych spraw, kolejności ich załatwiania lub rozstrzygania,
- informacja o stanie państwa, samorządów i ich jednostek organizacyjnych,
- majątek jednostek samorządu terytorialnego,
Bardziej szczegółowo opisuje to Art. 6. 1 wyżej wymienionej ustawy.
Terminy urzędników na odpowiedź i pewne ograniczenia
Zgodnie z wytycznymi, udostępnianie informacji publicznej na wniosek ma nastąpić bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.
Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w tym terminie, podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia wnioskodawcę w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku.
Czasem może zdarzyć się tak, że informacja publiczna nie może być udostępniona w sposób lub w formie określonych we wniosku – wtedy podmiot obowiązany do udostępnienia powiadamia pisemnie wnioskodawcę o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazuje, w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie.
Warto pamiętać też o tym, że prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne (np. Burmistrz), mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa.
Co ciekawe, swojego wniosku nie trzeba w żaden sposób uzasadniać, czy wskazywać na potrzebę posiadania tej informacji, ani też podawać danych innych niż te, które umożliwią realizację wniosku (np. adres korespondencyjny do otrzymania odpowiedzi).
Procedura składania wniosku o dostęp do informacji publicznej
- Wypełnij wniosek o dostęp do informacji publicznej (wzór poniżej).
- Wydrukuj dwa egzemplarze i zanieś je do właściwego podmiotu (urzędu).
- Na jednym egzemplarzu otrzymasz pieczątkę „wpłynęło” z datą (dla potwierdzenia złożenia wniosku), drugi zostawiasz w urzędzie.
- Czekasz 14 dni na odpowiedź lub informację o wydłużeniu terminu do maksymalnie 2 miesięcy od daty złożenia.
- Otrzymujesz odpowiedź.
Jeżeli odpowiedź nie wpłynie w tym czasie, można złożyć skargę na jego bezczynność do wojewódzkiego sądu administracyjnego, jednak zakładamy tutaj, że wszystko jest realizowane zgodnie z ustawą.
Co ciekawe, wnioski można też przesłać listownie lub e-mailem na adres urzędu jeżeli nie chcemy samodzielnie się do niego fatygować.
Informacja publiczna w Gminie Zwierzyniec – o co pytamy?
Jak wynika z danych dostępnych w BIP Zwierzyniec, w 2014 roku Urząd Miejski otrzymał 57 wniosków o udostępnienie informacji publicznej. W 2015 roku liczba wniosków wyniosła 51, zaś w 2016 r. złożono 112 wniosków. Z kolei do momentu pisania tego artykułu, w 2017 r. do Urzędu w Zwierzyńcu wpłynęło 31 wniosków.
Czego dotyczą wnioski? Głównie spraw związanych z finansami Gminy Zwierzyniec czy jednostek pomocniczych, podejmowanymi uchwałami, czy bieżącą działalnością Burmistrza. Często pojawiają się też zapytania od firm świadczących różnego rodzaju usługi, a także przedstawicieli lokalnej społeczności czy organizacji pozarządowych.
Wniosek o dostęp do informacji publicznej (wzór)
Poniżej umieściliśmy pełnoprawny wzór wniosku o udostępnienie informacji publicznej, który sami skutecznie wykorzystujemy do zadawania pytań lokalnym urzędnikom (tzn. jest sprawdzony w praktyce).
Szablon można wykorzystać na zasadzie skopiowania poniższego tekstu i uzupełnienia danych lub też pobrać gotowy wzór do wypełnienia tutaj:
Oto wzór wniosku o dostęp do informacji publicznej do skopiowania:
<nazwa miejscowości>, dn. 21.04.2017 r.
DANE WNIOSKODAWCY:
<imię i nazwisko>
<ulica, nr>
<kod pocztowy, miejscowość>
Urząd Miejski
ul. Rynek 1
22-470 Zwierzyniec
WNIOSEK O UDOSTĘPNIENIE INFORMACJI PUBLICZNEJ
Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112 poz. 1198, z późn. zm.) zwracam się z prośbą o udostępnienie informacji w następującym zakresie:
- <wpisz treść zapytania>
- <wpisz treść zapytania>
Zgodnie z wyrokami Naczelnego Sądu Administracyjnego, informacją publiczną jest treść umów cywilnoprawnych dotyczących majątku publicznego (na podstawie wyroku NSA z dnia 11 września 2012 roku w sprawie sygn. I OSK 903/12, wyroku NSA z dnia 25 marca 2014 r. w sprawie sygn. I OSK 2351/2013). Dotyczy to też wszelkich faktur czy rachunków związanych z takimi umowami (na podstawie wyroku NSA z dnia 03 stycznia 2012 roku w sprawie sygn. akt. I OSK 2157/11).
SPOSÓB I FORMA UDOSTĘPNIENIA INFORMACJI (zaznacz):
□ dostęp do przeglądania informacji w urzędzie
□ kserokopia
□ pliki komputerowe
□ inny
RODZAJ NOŚNIKA (zaznacz):
□ CD-ROM
□ inny
FORMA PRZEKAZANIA INFORMACJI (zaznacz):
□ Przesłanie informacji pocztą elektroniczną na adres: <wpisz e-mail>
□ Przesłanie informacji pocztą tradycyjną
□ Uzyskanie informacji w urzędzie /odbiór osobiście przez wnioskodawcę
Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101 poz. 926, z późn. zm.).
___________________________________
podpis wnioskodawcy
